Τετάρτη 16 Μαρτίου 2011

Κρίση αξιών και αντίστροφη λογική

Γράφει ο
Σουρλόπουλος Νίκος
Πτυχιούχος Φιλοσοφίας
και Πολιτικών Επιστημών
Η οικονομική κρίση που διανύουμε, έχει τις ρίζες της και είναι αποτέλεσμα μια βαθύτερης κρίσης αξιών, η οποία συντελείται εδώ και χρόνια στην χώρα μας, στην πόλη μας στους ίδιους τους εαυτούς μας.
Η οικονομική λοιπόν κρίση δεν θα παρέλθει μόνο με οικονομικά μέτρα. Προϋποθέτει μια πιο ριζική αλλαγή. Έναν επαναπροσδιορισμό των αξιών μας και της στάσης μας απέναντι στη ζωή.
Είναι κρίσιμο λοιπόν για την επιβίωσή μας να αλλάξουμε όλους εκείνους τους κρίκους της ζωής μας που ήταν φθαρμένοι.
Θα πρέπει να αναρωτηθούμε από την αρχή τι είναι αυτό που αξίζει και τι όχι. Πώς πρέπει να ζούμε;

Για παράδειγμα, μέχρι και σήμερα το κοινωνικό status ενός ανθρώπου καθοριζόταν από τα κυβικά του αυτοκινήτου του. Όσο πιο πολλά τόσο πιο μεγάλο το κύρος του. Καθοριζόταν από τις σαμπάνιες που ανοίγει και τα ποτά που κερνάει στα κέντρα διασκέδασης.
Επίσης ο πολιτικός του χθες «μετρούσε» από τα ρουσφέτια που έκανε και τις συναλλαγές του με μεγαλοεργολάβους που του εξασφάλιζαν χρήμα και δύναμη.
Το παράδειγμα του επιχειρηματία ήταν αυτό του κρατικοδίαιτου, που έπαιρνε επιδοτήσεις και τις έτρωγε, που έκανε κομπίνες και λάδωνε, και που εν τέλει διαβιούσε πολυτελώς με τα μερσέντες του και τα μπουζούκια του.
Όλοι μας είχαμε όνειρο να μπούμε στο δημόσιο για να καθόμαστε και να πληρωνόμαστε.

Αν το να ξεπεράσουμε την κρίση προϋποθέτει ότι θα αλλάξουμε και τον τρόπο που ζούμε, τότε όλα τα παραπάνω πρέπει να αλλάξουν επίσης.
Από αύριο η αξία ίσως βρίσκεται στο ποδήλατο και όχι στη μερσέντες. Στο ποδήλατο που είναι οικονομικότερο, συμβάλλει στην ποιότητα του περιβάλλοντος της πόλης και αποτελεί συγχρόνως γυμναστική του σώματος. Μιλάω συμβολικά και κυριολεκτικά.

Παράδειγμα πολιτικού ίσως δεν αποτελεί πλέον εκείνος που βολεύει τα «δικά του παιδιά» αλλά εκείνος που επιβάλλει το νόμο και προτάσσει το δημόσιο συμφέρον. Ποιόν να βολέψει και πού άλλωστε όταν κλονίζεται το ίδιο το κράτος;

Παράδειγμα επιχειρηματία επίσης ίσως δεν αποτελεί πλέον ο κρατικοδίαιτος αλλά ο δουλευταράς που προσπαθεί ολοένα και να βελτιώνει τη δουλειά του και τα προϊόντα του. Που είναι ανταγωνιστικός και δεν χρειάζεται «χάρες» και λαμογιές.

Για να γίνουν όλα αυτά πρέπει να αντιστρέψουμε τη λογική που χρησιμοποιούσαμε μέχρι σήμερα.

Η οικονομική κρίση, όσο παράδοξο κι αν φαίνεται θα μας αποκαλύψει κι άλλες αξίες πέρα από το χρήμα – πέρα από το εύκολο χρήμα τουλάχιστον. Η οικονομική κρίση θα μας αποκαλύψει την αξία της εργατικότητας απέναντι στον εύκολο πλουτισμό.
Την αξία της δημιουργικότητας απέναντι στην λαμογιά.
Την αξία της ποιότητας απέναντι στην ποσότητα.
Της οικονομίας απέναντι στην σπατάλη.
Θα μου πείτε ότι τις ξέραμε αυτές τις αξίες. Ναι, θεωρητικά τις ξέραμε αλλά δεν τις εφαρμόζαμε. Προτιμούσαμε να λαμβάνουμε επιδοτήσεις από το να παράγουμε. Να παίρνουμε δάνεια από το να δουλεύουμε, να σκεφτόμαστε κομπίνες από μια καινούργια δημιουργική ιδέα, να συνωστιζόμαστε σε γραφεία βουλευτών για μια θέση στο δημόσιο.
Δεν φταίμε μόνο εμείς. Όλο το σύστημα ήταν δομημένο πάνω στις λάθος αξίες. Γι΄’αυτό και όποιος προσπαθούσε να λειτουργήσει διαφορετικά την πάθαινε. Γι’αυτό και θεωρούνταν γραφικός όποιος προσπαθούσε χωρίς «πλάτες», χωρίς λαμογιές, με όπλα την εργατικότητά του. Δεν έφθανε αυτή. Θα σε συνέτριβε το κατεστημένο.
Το κατεστημένο όμως κατέρρευσε. Αυτοκαταστράφηκε υπό το βάρος της δικής του διαφθοράς , φθάνοντας στο χείλος του γκρεμού και όλους εμάς που ηθελημένα ή μη, λιγότερο ή περισσότερο είμαστε μέρος του.
Τώρα όμως είναι η ευκαιρία να αλλάξουμε το κατεστημένο με όλες τις αξίες που εκπροσωπεί. Είναι ευκαιρία να τα αλλάξουμε όλα, αλλάζοντας πρώτα τους εαυτούς μας.
Επαναλαμβάνω: Η οικονομική κρίση είναι μόνο το αποτέλεσμα. Η αιτία είναι η κρίση των αξιών. Αν αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε, όχι μόνο θα ξεπεράσουμε την κρίση, αλλά θα πάμε ως κράτος και ως πόλη πολύ μπροστά.
Έχουμε άλλωστε αρετές που αν τις δουλέψουμε και τις αναδείξουμε, θα αναδειχτούμε.

Δεν υπάρχουν σχόλια: